به گزارش اپليکيشن ايراني، اين جريان با سرعت زيادي درحال شكل‌گيري است. دوسال قبل هيچ نشاني از اين تحولات وجود نداشت؛ اما ناگهان در تابستان سال 2008 ميلادي فروشگاه App Store شركت اپل كه محبوب‌ترين پايگاه عرضه برنامه‌هاي موبايل محسوب مي‌شود، راه‌اندازي شد. اين فروشگاه اكنون بيش از ده رقيب‌دارد و تاكنون دست‌کم صدهزار برنامه موبايل در آن ارائه‌شده‌است. بعضي از شركت‌هاي‌تازه‌كار در اين بازار، ظرف چند ماه به شركت‌هاي تجاري بزرگ و پرمنفعت تبديل‌شده‌اند. براي نمونه، شركت Zynga يك توليدكننده محبوب بازي كه دو سال از عمر آن مي‌گذرد، در اين مدت كوتاه به شرايطي دست يافته كه ساليانه صدميليون‌دلار سوددهي دارد. اين درحالي است كه شركت گوگل تا سومين سال بعد از شروع كار خود، هيچ درآمدي نداشت و حتي در سال سوم نيز چنين درآمدي را كسب نكرد!

در بين هزاران برنامه‌توليدشده، ابزارهاي‌تجاري‌مفيدي نيز وجود دارند. به‌عنوان ‌مثال، برنامه‌هاي شركتSalesforce.com قابليت مديريت روابط تجاري با مشتريان را از طريق امكانات گوشي‌هاي آي‌فون يا بلک‌بري براي مديران اجرايي شركت‌ها امکان‌پذير‌مي‌كنند. برنامه‌هاي موبايل شركت اوراکل نيز امكان مشاهده صورت دارايي يا ميزان بازدهي لحظه‌اي يك واحد تجاري را براي مديران فراهم مي‌كنند. با استفاده از چنين برنامه‌هايي، عمليات پردازشي‌اي كه کاربران اغلب با کامپيوترهاي روميزي انجام مي‌دهند، از طريق تجهيزات قابل‌حمل مانند گوشي‌هاي موبايل قابل انجام خواهدبود.

روزهاي نخستين
برنامه‌هاي موبايل يا همان Appها در شناسايي برندگان آتي صنعت‌فناوري‌اطلاعات كمك‌بزرگي به‌شمار مي‌آيند. موفقيت گوشي‌آي‌فون محصول شركت اپل تا حد زيادي ‌مديون توانايي بي‌نظير اين شركت در فراهم‌سازي نرم‌افزارهاي مختلف براي محصولات است. ازهمين‌رو، شركت Research In Motion سازنده گوشي‌هاي بلک‌بري با كاربردهاي سازماني نيز از رويكرد مشابهي استفاده‌كرده و با فراهم‌سازي قابليت‌هاي مفيد براي محصول خود، پيشرفت زيادي داشته است. اين درحالي‌است كه غول‌هاي بزرگي مانند نوكيا و مايكروسافت به‌منظور حفظ بقاي خود در چنين شرايطي دچارمشكلاتي‌شده‌اند و دورنماي عملكرد اين شركت‌ها براي بسياري از ناظران مبهم است.

با اين همه، هنوز در نخستين روزهاي تحولات مورد بحث به‌سرمي‌بريم و هنوز هيچ‌كس از ابعاد دقيق اقتصادي بازار برنامه‌هاي موبايل اطلاعي ندارد. شركت‌هاي مختلف از فروش برنامه‌ها، تبليغات موجود درون برنامه‌ها و از فروش كالاهاي ديجيتالي مورد استفاده در برنامه‌ها منفعت كسب‌مي‌كنند. با توجه به اين موارد، ‌تحليلگران ارزش كنوني بازار برنامه‌هاي موبايل را حدود يك ميليارد دلار تخمين‌مي‌زنند و معتقدند، ارزش اين بازار تا سال 2012 به چهارميليارد دلار خواهد رسيد. چنين پيشرفتي براي يك تجارت نوپا بسيار خوب است.

البته، بخش زيادي از درآمد اين صنعت نوپا، از فروش بازي‌هاي مضحك كسب‌مي‌شود. يكي از برنامه‌هاي محبوب I Am T-Pain نام‌دارد که براي تقليد صداي يک خواننده ساخته شده‌است. اين بازي پس از دريافت و نصب روي آي‌فون مي‌تواند صداي موردنظر را تقليد كند. با اين همه، اكنون زمان بهره‌برداري از فرصت‌هاي تجاري دنياي روبه‌رشد برنامه‌هاي موبايل فرارسيده‌است. سازنده برنامه T-Pain كه به قيمت 2,99 دلار عرضه‌مي‌شود، شركت تازه‌كاري موسوم به Smule است که فقط يك سال سابقه فعاليت دارد. اين شركت از فروش برنامه مذكور در سال جاري ميلادي، سه ميليون‌دلار درآمد كسب كرده است. جف اسميت، مدير ارشد شركت Smule مي‌گويد: «برنامه‌هاي موبايل وارد يك مسير روبه رشد شده‌اند. دنيا متحول شده است.»

برنامه ZING محصول شركت Zinga
با موفقيت بازي‌هاي اجتماعي مانند FarmVille درآمد شركت‌هاي توليدكننده، روبه فزوني گذاشته است.در ابتداي سال جاري مارك پينكوس بنيان‌گذار شركت نوپاي Zynga نشستي را با حضور كارمندان دفترهاي شركت واقع در سان‌فرانسيسكو برگزاركرد تا ايده‌هاي جديدي را درباره محصولات آتي شركت مطرح كند. Zynga بازي‌هايي را توسعه‌مي‌دهد كه كاربران مي‌توانند آن‌ها را از طريق شبكه‌هاي اجتماعي يا گوشي‌هايي مانند آي‌فون اجرا كنند. پينكوس در آن زمان براي دنباله‌سازي برنامه يك بازي كارتي محبوب نيازمند اتخاذ تدابير لازم بود. يكي از كارمندان پيشنهاد كرد، بازي جديدي عرضه شود كه در آن بازيكنان بتوانند در مزارع ديجيتالي ذرت پرورش دهند و با فروش آن پول مجازي به دست آورند. پينكوس به اين ايده علاقه‌مند شد و با توليد آن موافقت كرد. چهارماه پس از عرضه اين بازي Farm Ville به يكي از محبوب‌ترين برنامه‌هاي جهان تبديل شد و درحال حاضر شصت ميليون نفر از انجام اين بازي لذت مي‌برند. پينكوس مي‌گويد: «اين بازي مانند يك بمب منفجر شد.»

در نگاهي کلي، اين طبيعت تجارت در دنياي نوپاي برنامه‌هاي موبايل است. ممكن است موفقيت و جويباري از ثروت يك شبه به سوي شما سرازير شود. شركت Zynga براي انجام بازي Farm Ville هيچ وجهي را از بازيكنان دريافت نمي‌كند، اما ذرت ديجيتالي، احشام، حيوانات اهلي و زمين زراعي را به آنان مي‌فروشد. به‌عنوان‌مثال، بذر ذرت به قيمت ده سنت فروخته مي‌شود و قيمت هر رأس گاو بيست سنت است. به مرور زمان به تعداد اين كالاهاي ديجيتالي افزوده مي‌شود. شركت Zinga درآمد ساليانه خود را كه يك عدد نه‌رقمي است، از فروش Farm Ville و بيست بازي ديگر كسب مي‌كند.

با وجود اين كه شركت مذكور كار خود را به تازگي آغازكرده‌است، درآمد بازي‌هاي اجتماعي ظرف دو سال گذشته تنها در ايالات متحده معادل 720ميليون دلار بوده است. تحليل‌گران پيش‌بيني مي‌كنند، ارزش اين بازار در سال 2012 به دو ميليارد دلار خواهد رسيد. آتول باگا يكي از تحليل‌گران بانك سرمايه‌گذاري ThinkEquity مي‌گويد: «ما شاهد موفقيت‌چشم‌گير چنين شركت‌هايي هستيم. اين شركت‌ها از ابتدا براي مشتريان امكان انتخاب مبلغي را كه مايلند براي انجام يك بازي يا برنامه بپردازند، فراهم مي‌كنند.» 

شركت Zynga مي‌تواند نمونه ديگري از شركت گوگل باشد. اين شركت مانند روزهاي آغازين غول جست‌وجو امكانات رفاهي مناسبي را براي كارمندان و مديران فراهم مي‌كند و حتي به‌منظور جلوگيري از اتلاف وقت آن‌ها براي تهيه غذا، روزانه دو وعده غذا در اختيار آن‌ها قرارمي‌دهد. اين شركت نيز مانند روزهاي آغازين گوگل، هر هفته مهماني‌هاي تجاري برگزار مي‌كند. علاوه‌براين، با وجود اين‌كه تعداد كارمندان شركت به 468 نفر رسيده است، پينكوس همچنان سعي دارد فضاي دوستانه و مناسبي را در شركت برقرار كند. برنده مسابقات ماهانه بازي با كارت مي‌تواند يك روز كامل را براي رانندگي با يك اتومبيل لامبورگيني كرايه‌اي صرف كند. پينكوس اين فضاي دوستانه را «محله گوگلي‌ها» مي‌نامد.

بذر موفقيت
دفترهاي شركت Zynga در ناحيه صنعتي Potrero Hill در سان‌فرانسيسكو واقع شده‌اند. در يكي از روزهاي پاياني ماه اكتبر پينكوس 43ساله كه يك شلوار جين و تي‌شرت آكسفورد به تن داشت،‌ سه حلقه متقاطع روي وايت‌برد ترسيم‌مي‌کند. او مي‌گويد، بزرگ‌ترين فرصت‌هاي آتي وب در محدوده تداخل اين حلقه‌ها به وجود مي‌آيد. به اعتقاد وي، اين حلقه‌‌ها شامل برنامه‌هاي موبايل، خدمات وب و پرداخت‌هاي جزئي مصرف‌كنندگان هستند. از نظر پينكوس برنامه‌هاي موبايل تنها يك محصول نيستند، بلكه سرويس‌هاي‌روبه‌رشدي‌هستند كه كاربران از طريق شبكه‌هاي اجتماعي يا گوشي‌هاي موبايل خود به آن‌ها دسترسي يافته و به‌منظور بهره‌مندي از امكانات برنامه مبالغ اندكي را پرداخت مي‌كنند. او مي‌گويد: «كار ما اين است كه بازي‌هايي را بيابيم كه كاربران همواره بتوانند آن‌ها را انجام دهند و دليل خوبي را در اختيار آن‌ها قرار دهيم كه به انجام بازي‌ها ادامه دهند.»

اين راهبرد هم‌اکنون در استوديو Farm Ville در شركت Zynga به خوبي پياده‌سازي‌مي‌شود. در اين استوديو گروهي متشكل از سي متخصص بزرگ‌ترين محصول Zynga را مديريت‌مي‌كنند. اين بازي يك موفقيت كم‌نظير در دنياي ديجيتالي است. در اين بازي كاربران يك قطعه زمين مجازي را براي كشاورزي دريافت مي‌كنند. سپس به‌واسطه كشت غلات و كسب درآمدمي‌توانند بذر، حيوانات اهلي و احشام و همچنين ابزارهايي مانند تراكتور خريداري كنند. از آنجا كه تمام كاربران از طريق يك شبكه اجتماعي وارد بازي‌مي‌شوند، ‌مي‌توانند جريان بازي را همراه دوستان خود ادامه‌دهند يا با آن‌ها به رقابت بپردازند. در حال حاضر تعداد كشاورزاني كه به‌طور مجازي در بازي FarmVille به كشت و زرع مي‌پردازند، تقريباً بيست برابر مزارع واقعي ايالات متحده است.

در اين شرايط، كار سازنده‌محصولي مانند FarmVille هرگز پايان‌ نمي‌يابد. فهرست بزرگي روي يكي از ديوارهاي استوديوي FarmVille دربرگيرنده امكانات و ابزارهايي است كه در مرحله بعدي بهينه‌سازي بازي در اختيار كاربران قرار خواهد گرفت. بعضي از گزينه‌هاي موجود در اين فهرست پيشنهاد كارمندان شركت و بقيه آن‌ها موارد درخواستي بازيكنان هستند. مارك اسكاگز، مدير گروه Farm Ville معتقد است، توانايي دريافت بازخورد و واكنش به موقع نسبت به آن، وجه تمايز مدل‌هاي كاري قديمي و مدرن است. او مي‌گويد: «در شركت‌هاي بزرگ مانند Electronic Arts (محلي كه اسكاگز قبلاً در آن مشغول كار بود) ممكن است ويژگي جديدي را طراحي كنيد و تا دو سال بعد درباره ميزان پذيرش آن توسط مخاطبان هيچ اطلاعي به دست نياوريد. اما در اينجا مي‌توانيد امروز يك ويژگي جديد را طراحي كرده و فردا آن را درون بازي قرار دهيد.»

با رشد بازي‌هاي شركت Zynga آزمايشگاه‌هاي بزرگي به‌منظور بررسي ايده‌هاي جديد راه‌اندازي شده‌است. ويش ماكيجاني، مدير ارشد عملياتي شركت Zynga مي‌گويد: «هر كليك كاربران ثبت مي‌شود.» بنابراين، Zynga به‌سرعت مي‌تواند تأثير كوچك‌ترين تغييرات را (مانند تغيير اندازه يك كلم در بازي Farm Ville يا هزينه يك سلاح جديد در بازي Mafia Wars) بر ميزان جذب مخاطبان و افزايش درآمد ببيند. يكي از موفقيت‌هاي اخير اين شركت، عرضه بذر سيب‌زميني شيرين به قيمت پنج دلار به ازاي هر بسته است! اين بذر كه البته ازدياد آن براي توسعه‌دهنده بازي هيچ هزينه‌اي را درپي ندارد، در كمتر از سه روز بيش از چهارصدهزار دلار درآمد نصيب اين شركت كرد.

وجود چنين فرصت‌هاي بزرگي موجب افزايش رقابت‌شده است. بزرگ‌ترين رقيب‌هاي شركت Zynga شامل شركت Playfish‌ از لندن و شركت Playdom از ناحيه مانتين ويو واقع در كاليفرنيا هستند. شركت Playfish به دليل عرضه‌بازي Pet Society معروف شد. در اين بازي افراد مي‌توانند سرپرستي مخلوقات مجازي را بر عهده گيرند و سپس با استفاده از لباس و ساير تجهيزات آرايشي آن‌ها را تزيين كنند.  در بازي معروف شركت Playdom نيز كه با عنوان Mobsters عرضه شده، بازيكنان بايد به واسطه كسب انواع مهارت‌ها و ابزارها ثروتمند شوند. هرسه شركت فوق خصوصي بوده و اطلاعات مالي خود را افشا نمي‌كنند.

سازندگان بازي‌ها به دنبال ارائه خدمات به كاربران تمام فناوري‌ها و پلتفرم‌ها هستند. بزرگ‌ترين هدف اين سازندگان، يك شبكه اجتماعي با بيش از سيصد ميليون عضو و همچنين فروشگاه آنلاين شركت اپل يعني App Store با بيش از پنجاه ميليون كاربر آي‌فون و آي‌پاد است. به‌تازگي دو شركت Zynga و Playdom در دادگاه نيز با يكديگر وارد جدال شده‌اند. شكايتي كه در ماه سپتامبر از سوي شركت Zynga مطرح شد، حاكي از اين بود كه مجموعه‌اي از كارمندان سابق Zynga كه توسط شركت Playmond جذب شده بودند، محتواي يك سند اختصاصي موسوم به Zynga Playbook را در اختيار شركت Playdom قرار داده‌اند. شركت Zynga اين سند را به عنوان دستورالعمل تهيه «سس مخصوص» Zynga ‌توصيف مي‌كند كه روش‌هاي ساخت بازي را در اين شركت تشريح مي‌كند.

رشد سريع و رقابت‌هاي پيچيده اين عرصه را مي‌توان با آغاز عصر فعاليت‌ پيشگاماني مانند آمازون و eBay در روزهاي اوليه شكل‌گيري وب مقايسه كرد. البته، يكي از تفاوت‌هاي اساسي اين دوره‌ها آن است که هيچ مرز و محدوديتي براي ورود به دنياي برنامه‌هاي موبايل وجود ندارد. بنابراين، حفظ برتري در اين زمينه براي هر شركتي بسيارمشكل‌است. امروز تعداد زيادي از توسعه‌دهندگان وجود دارند كه دائم برنامه‌هاي جديد را عرضه مي‌كنند؛ اما، اغلب اين برنامه‌ها هيچ درآمدي را براي توليدكنندگان به ارمغان نمي‌آورند.

به‌يقين، فرهنگ جاري Zynga يادگار دوران دات‌كام است. در دفتر منابع انساني اين شركت160 سگ كاغذي از نژاد بولداگ روي ديوار نصب شده‌است. در طول سه ماه گذشته به ازاي هر كارمند جديد، يكي به شمار اين سگ‌هاي كاغذي اضافه‌شده، تعداد كارمندان آشپزخانه به هفده‌نفر مي‌رسد و تقريباً تمام استوديوهاي ساخت بازي، به يك آشپزخانه اختصاصي مجهز هستند. بسياري از اتاق‌هاي شركت به دستگاه‌هاي Xbox و ساير دستگاه‌هاي بازي مجهزند و محل‌هايي هم براي برقراري اجتماعات آزاد در نظرگرفته شده‌است.

كارمندان و نيمكت جديد
از آنجا كه كارمندان در دفترهاي جدا از هم مشغول كار هستند،‌ عمليات شركت Zynga به جاي يك ساختار واحد بيشتر به يك ساختار متشکل از يازده شرکت کوچک‌تر شباهت‌دارد كه به‌گونه‌اي با يكديگرمرتبط‌شده‌اند. اين ساختار انعكاس نحوه كار شركت است. مديران استوديوها اهداف اصلي را مشخص مي‌كنند و براي انجام اين كار كاملاً آزاد هستند. افرادي كه در كار خود موفق شوند، پاداش نقدي و مقداري سهام دريافت‌مي‌كنند و منابع ديگري مانند كارمندان جديد در اختيار آنان قرار مي‌گيرد. 

به‌تازگي بازي جديدي موسوم به Café World موجب رشد شركت‌شد و شانزده ميليون كاربر را ظرف دو هفته اول جذب كرد. روي سگال، رئيس گروه سازنده اين بازي به عنوان پاداش، تعدادي كارمند جديد و يك نيمكت چرمي (كه هفته‌ها مورد درخواست وي بود) دريافت كرد.پينكوس اين نوع مديريت را «مديريت مبتني بر استعداد» مي‌نامد و مي‌گويد: «بخشي از اين شيوه از الگوي مديريتي آمازون الهام گرفته شده است.» اين شيوه درباره تمام كارمندان عادي و مديران صادق است. هارسيمران سيم سينگ در طول سه ماه اول كار خود در گروه توليدكننده بازي كارتي، سه بار ركورد مدت زمان انجام يكي از بازي‌هاي شركت را ارتقا داده و به ركورد بازي Texas Hold’em رسانيده است. اين متخصص 25 ساله پس از يك سال فعاليت در شركت Zynga گروه 45 نفري بازي كارتي را راهبري مي‌كند.

روش‌هاي مديريتي متأثر از آمازون رويكرد پينكوس را در برگزاري جلسه‌هاي مديريتي شركت نيز تحت تأثير قرار داده است. وي در هر ملاقاتي كه با مديران دارد، مشكلاتي را كه شب گذشته فكر او را مشغول كرده‌اند، برمي‌شمارد. اين ترفندي است كه پينكوس از جف بزوس مديرعامل آمازون فرا گرفته و به عنوان يك مدل كاري آن‌را در Zynga پياده‌سازي مي‌كند.

به‌تازگي موضوع تبديل شركت به يك شركت سهامي عام، به مسئله روز جلسه‌هاي هيئت مديره تبديل شده است. Zynga به وجه نقد نيازي ندارد. اين شركت در سال 2008 مبلغ 39 ميليون دلار درآمد داشت و هنوز هيچ مبلغي از اين درآمد را خرج‌نكرده‌است. با وجود اين، عرضه عمومي سهام شركت مي‌تواند امكان انعقاد قراردادهاي جديد و استخدام كارمندان متبحر را براي پينكوس فراهم‌كند. از سويي، پينكوس هنوزهم مايل است فرهنگ فعلي را در ساختار اداري شركت حفظ كند. پينكوس مي‌گويد: «ما از خيلي چيزها چشم‌پوشي کرده‌ايم تا مبادا روزي از خواب بيدار شده و ببينيم محيطي را ساخته‌ايم كه تمايلي به كاركردن در آن نداريم. هدف من همواره ساخت يك خانه دائمي براي همه كاركنان بوده است.»

پشت پرده برنامه‌هاي اپل
ادي كو و گروه او چگونه توانستند فروشگاه App Store را سرآمد سايرين سازند؟اگر قرار بود شخصي را به‌عنوان عامل تحول برنامه‌هاي موبايل معرفي کنيد، به‌احتمال آن شخص ادي كو است. وي معاون اجرايي شركت اپل در زمينه خدمات اينترنتي، طراح و اجرا كننده پروژه App  Store است. تاكنون ميليون‌ها كاربر آي‌فون برنامه‌هاي موردنظر خود را از بين صد هزار برنامه موجود در App Store دريافت كرده‌اند. شركت اپل در اين زمينه چندين‌سال‌نوري از رقيب‌هايي مانند گوگل، مايكروسافت يا RIM‌ جلوتر است.

كو و گروه او به درستي متوجه شدند، برنامه‌هاي موبايلي كه از طريق اينترنت در اختيار كاربران قرار مي‌گيرد، به اين سادگي نيازهاي كاربران را برآورده‌ نخواهد كرد. در حالي كه تعداد برنامه‌هاي‌عرضه‌شده توسط ساير رقيب‌هاي شركت اپل حتي به پانزده‌هزار هم نمي‌رسيد، گروه كو دائم برنامه‌هاي اين شركت را دستكاري مي‌كردند و ابزارهاي جديدي را در اختيار كاربران و توسعه‌دهندگان قرار مي‌دادند. به‌عنوان‌مثال، در چهاردهم اكتبر شركت اپل براي نخستين بار به توسعه‌دهندگان اعلام كرد، مي‌توانند برنامه‌ها را به طور آزمايشي در اختيار كاربران قرار دهند و در صورت علاقه كاربران به ادامه‌كار با برنامه‌ها هزينه آن‌را دريافت كنند. جف هولدن مدير عامل شركت Pelago توليدكننده تعدادي از برنامه‌هاي‌آي‌فون و ساير تجهيزات رسا‌نه‌اي در اين باره مي‌گويد: «اپل كار بسيار بزرگي را به انجام رسانده است و اكنون قصد دارد آن را يك گام جلوتر ببرد.»

كو در سال‌هاي مياني دهه نود كه درحقيقت دوران تاريك اپل بود، به عنوان يك كارمند معمولي در بخش IT اين شركت مشغول كار شد. او نه‌تنها  در سال 1997پس از بازگشت استيوجابز به شركت از جريان اخراج نيروها جان سالم به در برده بود، بلكه به عنوان يكي از نيروهاي قابل‌اعتماد مديرعامل كار خود را ادامه داد. هنگامي كه در اوايل دهه جاري، شركت اپل وارد بازار دستگاه‌هاي پخش‌موسيقي شد، جابز تصميم گرفت، كو را به عنوان سازنده فروشگاه موسيقي iTunes  انتخاب‌کند. در آن هنگام بسياري از اقدامات مشابه كه با جاه‌طلبي كمتري همراه بود، با شكست مواجه شده‌بودند، اما سايت اپل تنها در چند هفته توانست ميليون‌ها آهنگ و موسيقي را به فروش برساند.

ارتباط با هاليوود
با گذشت سال‌ها نقش‌كو به‌عنوان اداره‌كننده فروشگاه iTunes او را در مسير انعقاد قراردادهاي متعدد براي تأمين محتواي اين فروشگاه قرار داد. با وجود اين كه معمولاً جابز به‌شخصه قراردادها را نهايي‌مي‌كرد، بخش بزرگي از مذاكرات با شركت‌هاي توزيع موسيقي و استوديوهاي هاليوود برعهده كو بود. يكي از كارمندان سابق اپل مي‌گويد: «ادي همواره انسان خودداري است. اين خصيصه عامل مؤثري در موفقيت وي بوده، در صنعتي كه خودخواهي درآن موج مي‌زند، ادي مي‌توانست جلوي خود را بگيرد و هرگز عبارتي مانند "من سازنده iTunes هستم. در مقابلم تعظيم كنيد!" را به زبان نياورد.» اين شخص مي‌افزايد: «يكي از روش‌هاي موردعلاقه ادي برعهده گرفتن نقش پليس خوب در مقابل نقش پليس بد است كه جابز آن را بازي مي‌كند.» اپل درباره اين داستان هيچ اظهار نظري نكرد.

كو به دليل شخصيت دوستانه خود توانست در ساختار فرهنگي اپل دوام بياورد. او يكي از طرفداران افراطي گروه بسكتبال Duke University است و نزديكانش او را با عنوان دوست اهالي East Coast مي‌شناسند. اما او يكي از گروه‌هايي را رهبري مي‌كند كه از سازگاري كامل تجهيزات، نرم‌افزارها و خدمات اپل اطمينان حاصل مي‌كنند. بسياري از توسعه‌دهندگان برنامه‌ها از نقش او هيچ اطلاعي ندارند و حتي نام وي را نيز نمي‌دانند.
شكي نيست كه كو بيشتر انرژي خود را براي اداره فروشگاه درحال رشد App  Store صرف مي‌كند. هنگامي كه اپل در سال 2008 طرح‌هاي مربوط به اين فروشگاه را عرضه كرد، مشتريان استقبال بي‌نظيري را نشان دادند. اپل در آن زمان بايد جريان پيشروي اين شاخه از تجارت خود را مشخص مي‌كرد. اين جريان، نحوه تأييد و ترويج برنامه‌ها را شامل مي‌شد. حال براي ادامه كار وجود اين زيرساخت اوليه اپل به عنوان ساختاري متناظر و مكمل براي طراحي بي‌نظير آي‌فون ضروري به‌نظر مي‌رسيد و به همان اندازه اهميت داشت. از آنجاكه توسعه‌دهندگان شاهدكسب موفقيت بي‌نظير برنامه‌هايي مانند Shazam و Tap Tap Revenge در App Store بوده‌اند، اغلب براي عرضه برنامه‌هاي خود به سراغ اپل مي‌روند.

البته، موفقيت اپل در نهايت به بروز مناقشاتي منجر شده است. بعضي از توسعه‌دهندگان به دليل تأخير در تأييد برنامه‌ها براي عرضه در  App Store شاكي هستند و كميته ارتباطات فدرال نيز در حال بررسي علل امتناع اپل از عرضه يكي از برنامه‌هاي گوگل در App Store است. تحليل‌گران مي‌گويند، اپل نيازمند توسعه روش‌هاي بهتري براي مشتريان است تا بتواند برنامه‌هاي موردنيازخود را از بين هزاران برنامه شناسايي‌كند. به اين ترتيب، توسعه‌دهندگان بيشتري از عرضه برنامه‌هاي خود در فروشگاه App Store منفعت كسب مي‌كنند. با تمام اين اوصاف، هنوز هم اغلب توسعه‌دهندگان به عملكرد اپل و كو امتياز بالايي را مي‌دهند. كو و همكارانش علاوه بر اين كه App Store را راه‌اندازي و جايگاه آن‌را تثبيت كردند، فرآيند موفقيت آن را نيز پله‌پله ساختند. شروين پشور، مديرعامل يك شبكه توسعه برنامه با عنوان Social Game Network مي‌گويد: «اپل واقعاً به تقاضاهاي مطرح شده در بازار گوش مي‌كند.»

 

ياهو وارد مي‌شود
اين شركت قصد دارد راه خود را به عنوان مرجع عرضه برنامه‌ها هموار سازد.ياهو نقشه‌هاي بزرگي براي عرضه برنامه‌هاي موبايل دارد. با وجود اين كه اپل بنيان‌گذار پديده توسعه هدفمند برنامه‌ها بوده و امكان توسعه آن‌ها را براي آي‌فون فراهم‌كرده است، ياهو قصد دارد عرضه‌كننده چنين برنامه‌هايي در مقياسي بسيار وسيع باشد.

ياهو در جاه‌طلبانه‌ترين اقدام خود، صفحه اصلي سايت را به‌گونه‌اي تغيير داده كه بتواند برنامه‌هاي کاربردي توسعه‌دهندگان خارجي را در آن عرضه كند. با شروع اين تغييرات از ماه نوامبر، برنامه‌ها در قابي واقع در سمت چپ صفحه اصلي ياهو نمايش‌داده‌مي‌شوند. اين صفحه در ماه حدودسيصدميليون بازديدكننده دارد. بازديدكنندگان با انتخاب برنامه‌هاي موردنظر مي‌توانند صفحه‌شخصي خود را سفارشي كنند، سپس بدون نياز به خروج از سايت ياهو مي‌توانند عناوين خبري را از روزنامه USAToday بخوانند يا قيمت موردنظر را براي اقلام دلخواه خود در eBay پيشنهاد دهند.

ياهو قصد دارد، از طريق آگهي‌هاي موجود در برنامه‌ها درآمد كسب كند. به‌علاوه‌، اين شركت به‌زودي يك فروشگاه اختصاصي مشابه فروشگاه اپل به‌منظور عرضه برنامه‌ها راه‌اندازي مي‌كند. به اين ترتيب، مي‌تواند در ازاي برنامه‌ها مبلغي را دريافت كرده و سود حاصل را با توسعه‌دهندگان تقسيم كند.اين تنها يكي از طرح‌هاي ياهو براي ورود به بازار برنامه‌ها است. اين شركت نرم‌افزاري را براي تلويزيون‌ها توسعه داده است كه همزمان با مشاهده فيلم، امكان اجراي برنامه‌هاي مربوط به شبکه‌هاي اجتماعي و ...  را در صفحه تلويزيون فراهم‌مي‌كند.

ديگر فناوري جديد اين شرکت امكان استفاده مستقيم از امكانات برنامه‌ها را در صفحه Yahoo! Mail فراهم مي‌كند. پاراباكار راگاوان مدير بخش جست‌وجوي ياهو مي‌گويد: «اين شركت قصد دارد هرجايي كه كاربران حضور دارند، مجموعه‌اي از امكانات آنلاين را در اختيار آنان قرار دهد. به اين ترتيب، مي‌توانيد پنجاه ميليون عمل مختلف شامل خريد بليط، بارگذاري يك عكس يا هرچيز ديگري را در قالب برنامه‌ها انجام دهيد.»

صفحه خانگي جديد ياهو تاکنون جاذبه زيادي داشته است. ده‌ها توسعه‌دهنده در اين پروژه ثبت‌نام‌كرده و برنامه‌هاي خود را در منوي App Gallery قرار داده‌اند. كاربران با استفاده از اين منو مي‌توانند برنامه دلخواه خود را به‌طور رايگان دريافت كرده و مورداستفاده قرار دهند. كري كرونكي، مدير توسعه تجاري در يك سايت سرمايه‌گذاري شخصي به نام Mint.com مي‌گويد: «اگر ياهو سرمايه‌گذاري در سايت Mint را تبليغ كند، كاربران تمايل بيشتري به سرمايه‌گذاري در آن نشان مي‌دهند، زيرا نام ياهو سطحي از امنيت را تضمين مي‌كند.» او ادامه مي‌دهد: «اين واقعيت كه [برنامه شما] در ياهو عرضه مي‌شود، اعتبار بيشتري به شما مي‌دهد.»

درآمد ياهو در ازاي عرضه برنامه‌هاي‌رايگان و نرم‌افزارهاي مربوط به تلويزيون در قالب اطلاعات‌ به‌دست مي‌آيد؛ ياهو به‌واسطه رديابي برنامه‌هاي موردعلاقه كاربران و نحوه به‌كارگيري اين برنامه‌ها، نوع و ساختار تبليغات توكار برنامه‌ها را مشخص‌كرده و آن‌ها را هدفمند مي‌كند. اين رويكرد در جريان رقابت با شركت‌هايي مانند گوگل، كمك مؤثري براي ياهو به‌شمار مي‌رود. راگاوان مي‌گويد: «برنامه‌ها مي‌توانند نقش مؤثري در درك رفتار كاربران ايفا كنند.»
 
جويندگان طلا
با تغيير دنياي فناوري توسط اسمارت‌فون‌ها، جويباري از طلا به دنياي برنامه‌هاي موبايل جاري مي‌شود.هنگامي كه بارت دكرم در بهار 2008 به دنبال محل مناسبي براي دفتر كار مي‌گشت تا بتواند شركت جديدي با عنوان Tapulous راه‌اندازي‌كند، اين جف كلاوير بود که در را به روي او گشود. كلاوير بنيان‌گذار شركت تجاري SoftTech VC بود و توانست توان بالقوه نرم‌افزارهاي Tapulous را كه روي گوشي‌هاي آي‌فون اجرا مي‌شدند، ببيند. به همين دليل، به دكرم اجازه داد تا از فضاي دفتر كار شركت او واقع در Palo Alto‌ استفاده كند و در شركت جديد وي سرمايه‌گذاري كرد.

هجده ماه بعد، پشتيباني كلاوير از شركت Tapulous به يكي از بهترين سرمايه‌گذاري‌هاي وي تبديل شد. برنامه Tap Tap Revenge كه در آن كاربران بايد همزمان با اجراي يك موسيقي روي گوي‌هاي موجود در صفحه نمايش ضربه بزنند، به يك بازي بسيار محبوب تبديل شده‌است. اين بازي و دستورالعمل مربوط به آن تاكنون بيش از پانزده‌ميليون بار دريافت شده است. شركت Tapulous كه از فروش بازي‌ها، تبليغات در آن‌ها و همچنين فروش شخصيت‌هاي دروني بازي‌ها درآمد كسب مي‌كند،‌ از تابستان گذشته به سوددهي رسيد. چنين پيشرفتي براي يك شركت فعال در زمينه فناوري بسيار سريع است.

اين سرمايه‌گذاري كلاوير را قانع كرد که ثروت بالقوه هنگفتي در زمينه برنامه‌هاي موبايل وجود دارد. كاربران تاكنون دست كم دوميليارد برنامه را از فروشگاه App Store دريافت‌كرده‌اند و اين فقط يكي از فروشگاه‌هايي است كه برنامه‌ها را در اختيار كاربران مي‌گذارد. كلاوير معتقد است، شركت‌هاي تازه‌ تأسيسي كه در زمينه توليد برنامه‌ها فعاليت مي‌كنند، قابليت تبديل شدن به شركت‌هاي چندميليارددلاري و رقابت با شركت‌هاي نرم‌افزاري بزرگ و سازندگان بازي‌هاي كامپيوتري را دارند. او مي‌گويد: «درآمد اين شركت‌ها بخشي از ماهيت آن‌ها خواهد بود و بعضي از آن‌ها بسيار مشهور خواهند شد.»
 
«بازارهاي بزرگي را مي‌بينيم»
رشد سريع دنياي برنامه‌ها موجب جذب سرمايه‌هاي هنگفت متعلق به سرمايه‌گذاران بزرگ شده است. در ماه مارس  سال گذشته يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي سرمايه‌گذاري دره سيليكون با عنوانKleiner, Perkins, Caufield & Byers مبلغ صدميليون‌دلار را براي پشتيباني از شركت‌هايي كه برنامه‌هايي را براي آي‌فون توليد مي‌كنند، اختصاص داد. اكتبر سال گذشته شركت Research In Motion نيز از دريافت 150ميليون دلار سرمايه از شركت Thomson Reuters و RBC Venture Partners به منظور توسعه‌برنامه‌ها و خدمات بلک‌بري و ساير گوشي‌هاي خود خبر داد. در اكتبر سال جاري نيز شركت Verizon يكي از اپراتورهاي موبايل ايالات متحده، شروع يك فرآيند سرمايه‌گذاري 1,3 ميليارددلاري را در زمينه برنامه‌هاي ويژه تجهيزات بي‌سيم و فناوري‌هاي مربوط به آن اعلام كرد. كوين تالبوت، معاون اجرايي مؤسسه BlackBerry Partners Fund مي‌گويد: «ما بازارهاي بزرگ و فرصت‌هاي طلايي را مي‌بينيم كه مي‌توانند نوع بازي را تغيير دهند.»

البته، سرمايه‌گذاران به تخصيص سرمايه مجزا براي ورود به اين بازار نيازي ندارند. شركت‌هايي مانند Union SquareVentures O'Reilly AlphaTech Ventures و XG‌Ventures  زمان و هزينه روزافزوني را صرف توسعه برنامه‌هاي ويژه دستگاه‌هاي بي‌سيم مي‌كنند. آندريا‌زورك يكي از بنيان‌گذاران مؤسسه XG Ventures مي‌گويد: «اغلب معاملاتي كه انجام مي‌شود، در حوزه فناوري‌هاي موبايل است.» مؤسسه XGVentures  يك شركت سرمايه‌گذاري است كه به مديران اجرايي سابق گوگل تعلق دارد.


ايده سرمايه‌گذاري روي برنامه‌هاي موبايل از اين تفكر الهام گرفته كه اسمارت‌فون‌ها و ساير تجهيزات قابل حمل، دنياي فناوري را متحول خواهند كرد. توسعه پردازش سيار، آغازگر دوره تحول جديدي در زمينه توسعه نرم‌افزارها به‌شمار مي‌آيد. درحال‌حاضر، بازي‌ها محبوب‌ترين برنامه‌هاي موجود هستند، اما خريد سيار، محتوا، رسانه‌هاي اجتماعي، ارتباطات و ابزارهاي توليد محتوا نيز زمينه‌هاي مناسبي براي سرمايه‌گذاري هستند. مت مورفي، يكي از مسئولان مؤسسه Kleiner Perkins كه عهده‌دار مديريت بنياد سرمايه‌گذاري برنامه‌هاي اپل است، مي‌گويد: «تصور نمي‌كنيم اين جريان به زودي آرام بگيرد.»

ترجمه: محمد ناصح

منبع : بيزنس ويك